De dagen worden langer, de zon schijnt steeds feller en daarmee neemt de hoeveelheid uv-straling toe. Teveel blootstelling aan uv-straling veroorzaakt onder meer huidkanker. En door klimaatverandering neemt dat risico toe. Dit onderwerp is nog onderbelicht in klimaatadaptatiebeleid.
In het magazine van Netwerk KANS deelt Moniek Zuurbier (senior adviseur Gezonde Leefomgeving GGD’en in Gelderland en Overijssel) praktische inzichten over hoe gemeenten en inwoners zich beter kunnen wapenen tegen uv-straling. Uv-straling veroorzaakt huidkanker en staar. Nederland is één van de koplopers in Europa wat betreft gevallen van huidkanker. Er wordt al veel ingezet op voorlichting over huidkankerpreventie. Door klimaatverandering neemt de blootstelling aan uv-straling toe. Daarom is het van belang om hier ook aandacht aan te besteden in klimaatadaptatiebeleid. In het artikel licht Moniek toe dat de aanpak van huidkankerpreventie deels gecombineerd kan worden met de aanpak van hitte maar deels een andere aanpak vergt.
Enkele belangrijke inzichten uit het artikel:
- Uv-straling is een onderschat gezondheidsrisico. Uv-straling is de belangrijkste oorzaak van huidkanker, de meest voorkomende vorm van kanker in Nederland. Het risico neemt toe door de toename van zonnestraling (zoals bevestigd in KNMI-rapporten), maar het onderwerp krijgt nog nauwelijks een plek in klimaatadaptatiebeleid.
- Uv-straling en hitte zijn verschillende dossiers. Hittebeleid richt zich vooral op ouderen, terwijl kinderen het meest kwetsbaar zijn voor uv-straling. Daarnaast gaat het om verschillende periodes. Uv-straling is het sterkst in het voorjaar (mei–juli), wanneer mensen de zon weer opzoeken en de huid nog niet gewend is.
- Fysieke inrichting én gedragsverandering zijn nodig. Gemeenten kunnen helpen door schaduwrijke plekken in te richten op schoolpleinen, in speeltuinen en parken. Maar alleen schaduw is niet genoeg: het gaat ook om bewustwording, voorlichting en het stimuleren van beschermend gedrag.
- Integraal werken is essentieel. Gezondheid, klimaatadaptatie en ruimtelijke inrichting moeten meer samenkomen in beleid. Samenwerking tussen het fysieke én sociale domein is cruciaal: denk aan onderwijs, ouderenzorg, sport en welzijn.
Benieuwd naar het volledige artikel van Moniek Zuurbier? Ga naar het magazine van Netwerk KANS en lees het artikel (pagina 10 t/m 12).
Handreiking Klimaatadaptatie en gezondheid
Om gemeenten te ondersteunen bij het verankeren van gezondheidsaspecten in klimaatadaptatie, heeft de GGD een praktische handreiking opgesteld. Deze handreiking biedt niet alleen concrete maatregelen om de fysieke ruimte te beschermen tegen uv-straling, maar richt zich ook op gedragsverandering en voorlichting. Download de handreiking via deze link.
April 2025